در گذشته از چک به جای پرداخت وجه به صورت نقد استفاده می‌شده است. اما امروزه چون تاریخ صدور و پرداخت آن متفاوت هست همین باعث شده که مسئله‌ای به نام چک برگشتی به وجود بیاید. چک بلامحل به چکی گفته می‌شود که صدور آن به گونه‌ای است که بانک به یکی از علل قانونی از پرداخت وجه چک خودداری کند و یا عبارت است از این که دارنده چک هنگامی که آن را نزد بانک می‌برد تا آن را وصول کند با حساب خالی شخص صادر کننده رو به رو می‌شود، که در این حالت بانک گواهی عدم پرداخت صادر می‌کند. در ادامه به بررسی نحوه وصول چک برگشتی می‌پردازیم. برای رسیدگی به امور چک می‌توانید از خدمات وکیل کار استفاده کنید.

نحوه وصول چک برگشتی

از سه طریق می‌توان چک برگشتی را پیگیری کرد: از طریق اداره ثبت، از طریق طرح شکایت کیفری، از طریق حقوقی. پیشنهاد می‌شود مقاله چک چیست را مطالعه نمایید.

الف – از طریق اداره ثبت

برای پیگیری چک از طریق اداره ثبت باید شرایطی وجود داشته باشد:

اول این که حتما مال غیرمنقولی به نام صاحب چک وجود داشته باشد.

و دوم این که فقط علیه صادر کننده چک این کار صورت می‌گیرد به زبان ساده‌تر یعنی به ضامن و ظهر‌نویس ربطی ندارد. و سوم پنج درصد مبلغ چک باید توسط دارنده چک پرداخت شود.

چهارم باید مطابقت امضای چک با نمونه امضای صادر کننده در بانک مطابقت داشته باشد.

و مورد آخر این است که چون چک از دارنده آن گرفته می‌شود دیگر پیگیری چک از طریق کیفری و حقوقی ممکن نیست.

ب – طرح شکایت کیفری وصول چک برگشتی

برای گرفتن گواهی عدم پرداخت چک باید 6 ماه از تاریخ سررسید چک گذشته باشد و هم چنین برای طرح شکایت کیفری باید 6 ماه از تاریخ گواهی عدم پرداخت چک گذشته باشد تا فرد بتواند شکایت کیفری مطرح کند. طرح شکایت کیفری تنها علیه صادر کننده چک امکان پذیر می‌باشد.

البته باید این نکته را هم بیان کنیم که همه چک‌ها از جنبه کیفری برخوردار نمی‌باشند بنابراین نمی‌توان همه چک‌ها را از این طریق پیگیری نمود.

چک‌هایی که بابت تضمین اجرای تعهد با قراردادی صادر شده باشد و هم چنین چک‌های سفید امضاء و یا چک بدون تاریخ و یا وعده‌دار، فاقد جنبه کیفری می‌باشند.

نکته بعدی این است که شکایت کیفری تنها علیه صادرکننده چک امکان‌پذیر می‌باشد.

مزایای شکایت کیفری بسیار است. اگر شرایط شکایت کیفری از چک برگشتی موجود باشد کوتاه‌ترین و کم هزینه‌ترین راه وصول مبلغ چک است. چراکه زمان رسیدگی کوتاه‌تر است و نسبت به دعوای حقوقی بسیار کم هزینه‌تر است موجب مجازات صادر کننده چک نیز می‌شود و امکان وصول مبلغ نیز در این روش بالاست. نحوه نوشتن چک در قابلیت شکایت کیفری آن موثر است.

توصیه می‌کنیم مقاله چک کیفری را مطالعه نمایید.

ج – تقدیم دادخواست حقوقی

دارنده چک در هر صورت می‌تواند از این شیوه استفاده کند. در این شیوه باید به دادگاه رجوع کرده و دادخواست مربوطه را به دادگاه تقدیم کرد و از دادگاه تقاضای رسیدگی نمود.

در ادامه دادگاه برای دارنده چک نوبتی تعیین می‌کند. بعد از این که رای به نفع خواهان صادر شود احتمالا خوانده درخواست تجدید‌نظر می‌کند که اگر دلیل کافی نداشته باشد، همان رای بدوی دوباره تایید می‌شود. تمام مراحل انجام شده توسط  ابلاغیه به خواهان و خوانده ارسال می‌شود. بعد از آن برای حکم، اجرائیه صادر می‌شود. محکوم که همان خوانده می‌باشد تنها 10 روز فرصت دارد که حکم را اجرا کند وگرنه خواهان می‌تواند دادخواست توقیف اموال خوانده را بدهد.

اگر محکوم اموالی نداشته باشد می‌توان از دایره اجرای احکام درخواست صدور حکم جلب محکوم را خواست.

این روش هزینه‌بر و زمان‌بر است اما در صورتی که حکم به نفع خواهان صادر شود و قطعیت یابد می‌شود از طریق توقیف اموال محکوم به مبلغ چک دست یافت. مزیت این روش آن است که می‌تواند علاوه بر صادر کننده علیه ظهر‌نویس هم مطرح شود. واضح است که هر چه افراد درگیر در دعوا که مسئول پرداخت چک هستند بیشتر باشند امکان وصول مبلغ بالاتر می‌رود. برای آشنایی با اعتبار سایر اسناد تجاری کلیک کنید.

محل رسیدگی به چک برگشتی کجاست؟

با توجه به رای وحدت رویه شماره 688 هیات عمومی دیوان عالی کشور، دارنده چک می‌توانند با مراجعه به دادگاه محل صدور قرارداد و دریافت چک یعنی منطقه مربوط به بانکی که موظف به پرداخت وجه چک است و یا با تکیه بر صلاحیت نسبی موضوع ماده قانون11 قانون دادرسی دادگاه های عمومی و انقلاب به دادگاه محل زندگی خوانده (صادرکننده چک) طرح دعوی خود را ارائه دهد.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص چک برگشتی، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید . کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون چک برگشتی پاسخ دهند.