مسئولیت شهرداری در جبران خسارت چیست؟ قانون مدنی ایران می‌گوید هرکسی که عمداً یا سهواً و بدون مجوز قانونی موجب ورود ضرر به جان و مال شهروندان شود یا حقی از ایشان ضایع نماید؛ مطابق قانون مسئول جبران خسارتی است که ناشی از اعمال خودش است. بر اساس این قاعده قانون، شهرداری نیز در صورت ورود آسیب و ضرر و خسارت به اشخاص دیگر موظف به جبران خسارت است. در ادامه این مطلب به مسئولیت شهرداری در جبران خسارت خواهیم پرداخت.

منبع: مسئولیت شهرداری در جبران خسارت

مسئولیت شهرداری در جبران خسارت چیست ؟

بر اساس قانون مدنی ایران افرادی که به حقوق دیگر اشخاص خسارت وارد نمایند مسئول جبران خسارت هستند. در بیان دقیق‌تر قانون می‌گوید؛ افرادی که بدون مجوز قانونی خواه عمدی یا سهوی موجب شوند. به جان و سلامت، مال یا شهرت تجاری افراد یا به طور کلی هرگونه حقی که بر اساس قانون برای اشخاص به وجود آمد. لطمه وارد کنند به طوری که موجب خسارت و ضرر مادی یا معنوی گردد. آنگاه این افراد موظف هستند خسارت ناشی از عمل خود را جبران کنند. و به عبارتی مسئولیت جبران خسارت بر عهده خودشان است.

این یک قاعده قانونی است که برای همه اشخاص اجرا می‌شود. شهرداری‌ها نیز با وجود اینکه یک سازمان اداری و دولتی هستند از این قاعده مستثنا نمی‌باشند. بنابراین اگر خسارتی از جانب شهرداری به اشخاص و شهروندان وارد شود. طبیعتاً بر اساس این قاعده شهرداری مسئول جبران خسارت می‌باشد. افراد نیز می‌توانند برای مطالبه خسارت خود از شهرداری به مراکز دارای صلاحیت قضایی مراجعه نمایند.

برای طرح شکایت از شهرداری کلیک کنید.

نحوه مطالبه جبران خسارت از شهرداری

اگر قصد مطالبه خسارت از شهرداری را دارید. ابتدا باید برای احراز تقصیر شهرداری یک دادخواست تنظیم نمایید. و آن دادخواست را به دیوان عدالت اداری ارائه دهید. پس از صدور رأی دیوان عدالت اداری شما به عنوان خواهان می‌توانید. برای تعیین میزان خسارت به دادگاه عمومی درخواست دهید. حال اگر تقصیر شهرداری احراز نشود آنگاه شما می‌توانید نصبت به این حکم اعتراض نمایید. امکان اعتراض در شعب تجدید نظر دیوان عدالت اداری وجود دارد. به هر صورت شما برای مطالبه خسارت از شهرداری باید ورود زیان را اثبات نمایید.

شرایط اثبات ورود زیان

برای مطالبه خسارت از شهرداری باید ورود زیاد را اثبات نمایید. اثبات ورود زیان و دریافت خسارت از شهرداری دارای شرایطی است. اولین شرط این است که ضرر وارده باید مستقیم باشد. دوم آنکه فرد زیان‌دیده یا قائم‌مقام وی اقامه دعوا نماید و ادعای خسارت کند نه کس دیگری. به عبارتی باید ادعای خسارت شخصی باشد.

سومین نکته این است که باید توجه کنید ضرری که برای شما به وجود می‌آید. حتماً درنتیجه‌ی لطمه‌ای باشد. که از طرف شهرداری به حق شما یا نفع مشروع شما وارد شد. یعنی اگر لطمه وارده از سوی شهرداری باعث ورود ضرر نشود. یا ضرری که به شما وارد شد علت دیگری داشته و مربوط به لطمه وارده از سوی شهرداری نیست. دعوای شما برای مطالبه خسارت از شهرداری پذیرفته نمی‌شود. چهارم اینکه ضرر شما نباید از قبل جبران شده باشد وگرنه ادعای شما پذیرفته نمی‌شود. و درنهایت شرط پنجم این است که ضرر وارده باید اساساً قابل جبران باشد.

مسئولیت شهرداری در جبران خسارت وارده از طرف کارمندان شهرداری

آیا مسئولیت جبران خسارت ناشی از اقدامات کارمندان شهرداری در هر شرایطی با شهرداری است؟ در ماده 11 قانون مسئولیت مدنی این وضعیت چنین شرح می‌شود. که اگر کارمندان شهرداری یا مؤسسات وابسته به آن هنگام انجام وظیفه خود به‌عمد یا سهواً مرتکب خطایی شوند. و این عمل موجب ورود خسارت به اشخاص دیگر گردد. در این صورت کارمند شخصاً مسئول جبران خسارت است و شهرداری مسئولیتی ندارد.

اما اگر خسارت وارده به اشخاص به علت عمل کارمند نباشد. بلکه به دلیل وجود نقص در لوازم و وسایل شهرداری خسارت رخ دهد. آنگاه شهرداری مسئول جبران ضرر و خسارت است. همچنین لازم به ذکر است در مواردی که عمل کارمند و نقص لوازم توأمان موجب ورود ضرر به اشخاص دیگر گردند. آنگاه هم کارمند و هم شهرداری مسئول جبران خسارت خواهند بود.

حتما درباره مسئولیت فعل غیر بخوانید.

مسئولیت شهرداری در جبران خسارت های پروژه‌های پیمانکاری

اگر کارگران زیر نظر کارفرما و حین انجام وظیفه خسارتی به اشخاص وارد نمایند. در این صورت کارفرما مسئول جبران خسارت است نه شهرداری. حال اگر مرجع قضایی مشخص کند تمامی جوانب احتیاطی توسط کارفرما رعایت شد. اما بازهم امکان ورود زیان وجود داشت. در این صورت ممکن است کارگر یا شخص واردکننده خسارت ازنظر قانونی مسئول شناخته شود.

اما حتی اگر ورود خسارت در عملیات اجرایی محول شده به پیمانکار رخ دهد. و اقدامات کارفرما یا پیمانکار موجب خسارت شود. مثلاً پیمانکار نکات ایمنی را رعایت نکند. بازهم شهرداری نسب به اشخاص ثالث مسئولیت دارد. بنابراین شهرداری موظف است جبران خسارت نماید. اما بعد شهرداری می‌تواند برای مطالبه خسارت به پیمانکار یا فرد مسئول مراجعه نماید.

مسئولیت شهرداری در جبران خسارت‌ها در معابر عمومی

شهرداری‌ها موظف هستند خطرات موجود در اماکن عمومی را رفع نمایند. مثلاً اگر درختی در معابر امکان سقوط دارد شهرداری باید به آن رسیدگی کند. در صورتی که درخت سقوط نموده و باعث ورود خسارت به مردم شود. آنگاه با اثبات تقصیر شهرداری توسط مرجع قضایی، شهرداری موظف است خسارت وارده را جبران نماید. البته در مواردی که درخت به علت قوه قاهره مثل سیل یا طوفان سقوط کند. آنگاه شهرداری مسئولیت جبران خسارت ندارد.

در مثال دیگر، هنگامی‌که گودالی در معابر حفر شود. شهرداری موظف است علائم هشدار مناسب در معابر عمومی و محل تردد اتومبیل‌ها نصب نماید. و عدم انجام این اقدامات احتیاطی اگر موجب ورود خسارت شود. شهرداری را مسئول جبران خسارت وارده می‌نماید. همچنین اگر نخاله در محل تردد اتومبیل‌ها مثل اتوبان وجود داشته باشد. و این نخاله‌ها به وسایل نقلیه آسیب وارد کنند. شهرداری در این مورد هم مسئول جبران خسارت خواهد بود.

سؤالات متداول