در برخی موارد پیش آمده است که شخصی حقوق مربوط به شما را پایمال کرده‌است و شما می‌خواهید اقامه دعوا علیه این فرد کنید. اما با توجه به طولانی بودن روند رسیدگی، این ترس را خواهید داشت که اگر شخص به این اقدام خود ادامه دهد به شما ضرری وارد می‌شود که ممکن است دیگر غیرقابل جبران باشد. برای این امر قانونگذار ابزاری پیش‌بینی کرده است که شخص می‌تواند از طریق درخواست دستور موقت از دادگاه حتی قبل از طرح دعوا، به طریق قانونی از اقدامات فرد جلوگیری کند اما این نهاد‌ قانونی ویژگی‌های به‌خصوصی دارد که در این مقاله به آن پرداخته‌ایم.

منبع : دستور موقت یا دادرسی فوری

دستور موقت (دادرسی فوری)

اگر شخصی در خصوص موضوعی طرح دعوا کند تا صدور رای به نفع او و قطعیت رای صادره و در نتیجه اجرای رای، روندی چند ماهه یا گاهاً چند ساله به طول می‌انجامد ممکن است خوانده برای ایجاد مانع بر سر راه خواهان و جلوگیری از احقاق حق خواهان، به انواع روش‌های به ظاهر قانونی متوسل شود یا آن که در جریان رسیدگی، از جانب خوانده یا ثالث اتفاقی افتد که این اتفاق، اجرای رای‌ای را که در آینده به نفع خواهان صادر می‌شود، غیر‌ممکن یا بی‌فایده سازد. در این حالت خواهان برای جلوگیری از این رویداد از دادگاه تقاضای صدور دستور موقت می‌کند تا با صدور آن، حقوق خود را که به موجب رای آتی دادگاه رسمیت می‌یابد محفوظ نگاه دارد.

اوصاف دستور موقت

۱- موضوع دستور‌ موقت می‌تواند توقیف مال، انجام عمل یا امتناع از انجام عمل باشد.

۲- موضوع دستور‌ موقت نمی‌تواند با خواسته دعوا یکسان باشد، موضوع دستور‌ موقت راجع به امور فرعی و تبعی دعواست.

۳- دستور‌ موقت اقدامی موقتی است و نمی‌تواند متضمن امری دائمی مثل تنظیم سند و… باشد بلکه باید در مورد امور موقتی مثل توقیف موقت و… باشد.

آثار این دستور

۱- ممنوعیت نقل و انتقال اموال توقیفی: هرگونه نقل و انتقالی مانند انتقال قطعی و شرطی و رهنی نسبت به مال توقیف شده باطل است.

پس از توقیف نمی‌توان هیچ گونه دخل و تصرفی در آن مال نمود تا به محکوم له ضرری رساند. مگر اینکه خود محکوم له شخصا آن را تنفیذ نماید.

۲- دستور‌ موقت، حتی اگر مبنی بر توقیف مال و منع هر گونه نقل و انتقال مالی باشد نسبت به آن مال ایجاد حق تقدم نمی‌کند.

۳- صدور دستور‌ موقت، تاثیری در اصل دعوا ندارد یعنی ممکن است علی‌رغم صدور این قرار از سوی قاضی، خواهان در اصل دعوا محکوم به بی‌‌حقی بشود و یا برعکس آن.

توصیه می‌کنیم مقاله رفع اثر از دستور موقت را مطالعه نمایید.

شرایط صدور دستور موقت

۱- این قرار در تمام دعاوی قابل صدور است چه مالی و چه غیر مالی باشد.

۲- تقاضای دستور‌ موقت از جانب ثالثی که به نفع خواهان ورود ثالث کرده نیز امکان پذیر است.

۳- برای صدور دستور‌ موقت باید تعهد مورد ادعای خواهان، حال باشد.

۴- شرایط طرح دعوا مثل اهلیت، سمت، نفع و… باید در دادخواست دستور موقت رعایت شود در غیر این‌صورت قرار رد دادخواست صادر می‌شود.

۵- صدور دستور موقت، منوط به احراز فوریت امر توسط دادگاه است.

سپردن تامین (تودیع خسارت احتمالی)

همیشه صدور دستور موقت مشروط به سپردن تامین توسط خواهان می‌باشد. سپردن این تامین برای این است که اگر خواهان در اصل دعوا ذی‌حق شناخته نشود خساراتی که به‌واسطه دستور موقت به خوانده وارد شده، جبران شود.

اعتراض به دستور موقت

۱- اعتراض به قرار: قبول دستور موقت یا رد آن، از جانب هیچ یک از طرفین در دادگاه صادرکننده قرار، قابل اعتراض نیست.

۲- تجدیدنظر خواهی: صدور دستور موقت یا رد آن، همراه با اصل دعوا قابل تجدیدنظر می‌باشد اما به طور مستقل قابل تجدید‌نظر نمی‌باشد.

توصیه می‌کنیم مقاله تجدیدنظر خواهی از حکم را مطالعه نمایید.

۳- فرجام خواهی: صدور دستور موقت یا رد آن قابل فرجام نیست چه به طور مستقل و چه همراه با اصل دعوا.

توصیه می‌کنیم مقاله فرجام خواهی را مطالعه نمایید.

۴- دستور‌ موقت قابل اعاده دادرسی نیست اما می‌تواند مورد اعتراض ثالث واقع شود.

توصیه می‌کنیم مقاله اعاده دادرسی را مطالعه نمایید.

برای دریافت اطلاعات بیشتر در خصوص دستور موقت، به کانال تلگرام حقوقی وکیل دات کام مراجعه نمایید. کارشناسان مرکز مشاوره حقوقی وکیل دات کام نیز آماده‌اند تا با ارائه خدماتی در زمینه مشاوره حقوقی تلفنی وکیل دات کام به سوالات شما عزیزان پیرامون دستور موقت پاسخ دهند.